Biologia na czasie klasa 1,2,3 – zakres rozszerzony – Nowa Era

II. Chemiczne podstawy życia
1. Składniki nieorganiczne organizmów
2. Budowa i znaczenie węglowodanów
3. Lipidy – budowa i znaczenie
4. Białka – główny budulec organizmu
5. Budowa i rola kwasów nukleinowych

III. Komórka – podstawowa jednostka życia
1. Przestrzenna organizacja komórki
2. Budowa, właściwości i funkcje błon biologicznych
3. Jądro komórkowe
4. Składniki cytoplazmy
5. Składniki cytoplazmy otoczone dwiema błonami
6. Pozostałe składniki komórki. Połączenia między komórkami
7. Podziały komórkowe

IV. Różnorodność wirusów,
bakterii, protistów i grzybów
1. Klasyfikowanie organizmów
2. Wirusy – bezkomórkowe formy materii
3. Bakterie – organizmy bezjądrowe
4. Protisty – proste organizmy eukariotyczne
5. Grzyby – cudzożywne beztkankowce. Porosty

V. Różnorodność roślin
1. Rośliny pierwotnie wodne
2. Główne kierunki rozwoju roślin lądowych
3. Tkanki roślinne
4. Budowa i funkcje korzenia
5. Budowa i funkcje łodygi
6. Budowa i funkcje liści
7. Mszaki – rośliny o dominującym gametoficie
8. Paprotniki – zarodnikowe rośliny naczyniowe
9. Nagozalążkowe – rośliny kwiatowe z nieosłoniętym zalążkiem
10. Okrytozalążkowe – rośliny wytwarzające owoce

VI. Funkcjonowanie roślin
1. Transport wody, soli mineralnych i substancji odżywczych
2. Wzrost i rozwój roślin okrytonasiennych
3. Regulatory wzrostu i rozwoju roślin
4. Reakcje roślin na bodźce

VII. Różnorodność bezkręgowców
1. Kryteria klasyfikacji zwierząt
2. Gąbki – zwierzęta beztkankowe
3. Tkanki zwierzęce – budowa i funkcja
4. Parzydełkowce – tkankowe zwierzęta dwuwarstwowe
5. Płazińce – zwierzęta spłaszczone grzbietobrzusznie
6. Nicienie – zwierzęta o obłym, nieczłonowanym ciele
7. Pierścienice – bezkręgowce o wyraźnej metamerii
8. Stawonogi – zwierzęta o członowanych odnóżach
9. Mięczaki – zwierzęta o miękkim, niesegmentowanym ciele
10. Szkarłupnie – bezkręgowe zwierzęta wtórouste

VIII. Różnorodność strunowców
1. Charakterystyka strunowców.
Strunowce niższe
2. Cechy charakterystyczne kręgowców
3. Ryby – żuchwowce pierwotnie wodne
4. Płazy – kręgowce dwuśrodowiskowe
5. Gady – pierwsze owodniowce
6. Ptaki – latające zwierzęta pokryte piórami
7. Ssaki – kręgowce wszechstronne i ekspansywne

IX. Funkcjonowanie zwierząt
1. Powłoki ciała. Symetria ciała
2. Ruch zwierząt
3. Odżywianie się zwierząt
4. Wymiana gazowa u zwierząt
5. Transport u zwierząt
6. Reagowanie zwierząt na bodźce
7. Osmoregulacja i wydalanie
8. Rozmnażanie i rozwój zwierząt

II. Organizm człowieka. Skóra – powłoka ciała
1. Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
2. Budowa i funkcje skóry
3. Choroby i higiena skóryIII. Aparat ruchu
1. Ogólna budowa i funkcje szkieletu
2. Rodzaje połączeń kości
3. Elementy szkieletu
4. Budowa i funkcjonowanie układu mięśniowego
5. Choroby i higiena aparatu ruchu

IV. Układ pokarmowy
1. Budulcowe i energetyczne składniki
pokarmowe
2. Rola witamin w diecie
3. Rola wody i składników mineralnych w organizmie
4. Budowa i funkcje układu pokarmowego
5. Higiena i choroby układu pokarmowego

V. Układ oddechowy
1. Budowa i funkcjonowanie
układu oddechowego
2. Wentylacja i wymiana gazowa
3. Zaburzenia funkcjonowania układu oddechowego

VI. Układ krążenia
1. Skład i funkcje krwi
2. Budowa i funkcje układu krwionośnego
3. Serce
4. Układ limfatyczny
5. Choroby układu krążenia

VII. Obrona immunologiczna organizmu
1. Budowa i funkcjonowanie układu
odpornościowego
2. Zaburzenia funkcjonowania układu
odpornościowego

VIII. Układ wydalniczy
1. Budowa i funkcjonowanie
układu wydalniczego
2. Choroby układu wydalniczego

IX. Układ nerwowy
1. Budowa i funkcje układu nerwowego
2. Ośrodkowy układ nerwowy
3. Obwodowy układ nerwowy
4. Autonomiczny układ nerwowy
5. Higiena i choroby układu nerwowego

X. Narządy zmysłów
1. Budowa i działanie narządu wzroku
2. Ucho – narząd słuchu i równowagi
3. Narząd smaku oraz węchuXI. Układ hormonalny
1. Budowa i funkcje układu hormonalneg
2. Regulacja wydzielania hormonów

XII. Rozmnażanie i rozwój człowieka
1. Budowa i funkcjonowanie męskich
narządów rozrodczych
2. Budowa i funkcjonowanie żeńskich
narządów rozrodczych
3. Rozwój człowieka
4. Planowanie rodziny. Choroby i higiena układu rozrodczego

XIII. Choroby a zdrowie człowieka
1. Uwarunkowania zdrowia.
Choroby zakaźne i pasożytnicze
2. Choroby nowotworowe
3. Uzależnienia

II. Biotechnologia molekularna
1. Biotechnologia. Podstawowe techniki inżynierii
genetyczne
2. Organizmy zmodyfikowane genetycznie
3. Klonowanie – korzyści i zagrożenia
4. Biotechnologia molekularna w medycynie
5. Inne zastosowania biotechnologii molekularnej

III. Ekologia
1. Czym zajmuje się ekologia?
2. Ekologia populacji
3. Oddziaływania antagonistyczne między
organizmami
4. Oddziaływania nieantagonistyczne między
organizmami
5. Struktura ekosystemu
6. Przepływ energii i krążenie materii
w ekosystemie
7. Obieg węgla i azotu w przyrodzie
8. Różnorodność biologiczna
9. Czynniki kształtujące różnorodność
biologiczną
10. Elementy ochrony środowiska

IV. Ewolucja organizmów
1. Rozwój myśli ewolucyjnej
2. Dowody ewolucji
3. Dobór naturalny – główny mechanizm ewolucji
4. Ewolucja na poziomie populacji
5. Powstawanie gatunków – specjacja
6. Prawidłowości ewolucji. Koewolucja
7. Historia życia na Ziemi
8. Antropogeneza